Masterplan Abdij Vlierbeek
In januari 2018 werd het Masterplan Abdij Vlierbeek goedgekeurd door de Stad Leuven en de Kerkfabriek O.L.V.-Vlierbeek (zie "Masterplan voor de Abdij van Vlierbeek"). Bedoeling van het Masterplan was een gedragen visie te ontwikkelen voor de abdij en haar omgeving als leidraad voor de toekomstige ontwikkeling van de site.
Het Beheercomité Masterplan Abdij Vlierbeek werd opgericht in januari 2019 en komt 3 keer per jaar samen. In navolging van het Masterplan worden verdere stappen gezet voor de opwaardering van de abdij en haar omgeving. Het comité verenigt de belangrijkste partners van de site : Stad Leuven, Kerkfabriek O.L.V.-Vlierbeek, Provincie Vlaams-Brabant, Agentschap Natuur en Bos, Agentschap Onroerend Erfgoed, De Watergroep, Heemkundige Kring Vlierbeek vzw, Natuurpunt en de Vrije Basisschool Vlierbeek. Voorzitter is Hans Smeyers, tevens voorzitter van de Kerkfabriek OLV Vlierbeek. Sinds november 2019 heeft de Stad Leuven Cecile Boes aangesteld als erfgoedcoördinator voor de site van Vlierbeek.
Tal van projecten worden voorbereid in evenveel werkgroepen met verschillende samenstelling :
- Opwaardering van de Engelsche Hof, de landschappelijke tuin voor het Gastenkwartier en het Nieuw Abtskwartier: deze tuin is nog afleesbaar. Er is ook historisch kaartmateriaal om tot een correcte reconstructie en interpretatie van de tuin te komen. Opmeting, analyse van de bronnen en de huidige toestand en ontwerp zijn de volgende stappen. Momenteel loopt een boomonderzoek.
Ontwerpend onderzoek voor Engelsche Hof - dienst groenbeheer stad Leuven (Chantal De Nies)
Klik op het plan om te vergroten.
- Opwaardering van de Eilandtuin en aanleg van een Oosterpoort. Het is de bedoeling om de abdijsite, als onderdeel van een vernieuwd net van wandelwegen, in de noordoostelijke hoek toegankelijk te maken. In die context past ook de opwaardering van de historische eilandtuin. Adviezen, vergunningen en uitvoering zijn de volgende stappen. In december 2020 werd de kapvergunning voor de Eilandtuin verleend en intussen zijn deze werken uitgevoerd. De aanleg van de oostelijke toegangsweg wordt voorbereid.
- Opwaardering van de Zuiderpoort, toegang tot het kerkhof: de inkompoort in beton en 2 sparren werden verwijderd. Deze toegang is vergroend en opnieuw aantrekkelijk gemaakt als toegang niet alleen tot het kerkhof, maar ook tot de ganse abdijsite. In het Masterplan staat nog de sloop van het dodenhuisje samen met de heraanleg/vergroening van het kerkhof en de parking op het programma.
- Archeologisch onderzoek: de stadsarcheologe heeft opgravingen uitgevoerd ter hoogte van de voormalige Tiendenschuur in de zomer van 2019. Zo heeft ze de contouren en context van deze schuur vastgelegd. Het onderzoek naar de historische tuinen en restanten van muurmassieven in de ondergrond in situ is afgerond. Nu werken de archeologen nog aan een eindrapport. Het onderzoek was een combinatie van geofysisch onderzoek (het scannen van de bodem) en proefputten (zie ook het artikel "Archeologie in de kijker"). De eerste resultaten van dit onderzoek kan je alvast nalezen in het artikel "Abdijtuinen geven hun geheimen prijs". De restanten van een waterput kwamen aan het licht centraal in de pandtuin danzij de proefsleuven. Door het geofysisch onderzoek is de padenstructuur van de Eilandtuin zichtbaar geworden. Deze informatie is waardevol voor verder ontwerp en inrichting van de tuinen. Er is nu een beter zicht op de grotere tuinstructuren: dit hebben we nodig om de toekomstige projecten beter te kaderen en te plannen. Zo willen we in de toekomst werk maken van tuinontwerpen voor de Pandtuin, het Neerhof, de Parterretuin en de Eilandtuin.
- Sinds het begin van de zomer van 2021 loopt ook een onderzoek naar de kwaliteit van de houtige beplanting van de site. Hierbij worden boomspecialisten gevraagd om specifieke bomen op de site te inventaristeren en te onderzoeken om dan zeer gericht advies te kunnen geven per boom. De nood hiervoor kwam vooral vanuit de Engelsche Hof waar een aantal bomen in slechte staat verkeren. Onderzoeken als tomografiën, kliminspecties en bodemonderzoek zijn reeds uitgevoerd. Bij een tomografie wordt een boom onderzocht door middel van geluidsgolven: de geometrie en de staat van het hout wordt in kaart gebracht. Het bodemonderzoek kan de verdichting in kaart brengen maar ook de activiteit van het bodemleven. Op basis van al deze onderzoeken worden adviezen geschreven voor verder beheer van de bomen.
- Er wordt onderzocht of de historische vijvers of de natte graslanden, ten noorden van de abdij, kunnen gereconstrueerd worden. Dit is een complexe oefening gezien het nabijgelegen waterwinningsgebied en de verschillende eigendomssituaties. In eerste instantie zal werk worden gemaakt van een Beheerplan Natuur en Erfgoed om dit te faciliteren.
- Het Negenbunderspad naast de Molenbeek was dringend aan herstelling toe. De Stad Leuven heeft het pad heraangelegd in natuurvriendelijk materiaal in afwachting van de eventuele aanleg van een pad aan de overzijde van de beek. Richting Kortrijksestraat volgt het pad nu de Molenbeek. Zie ook het artikel "Heraanleg wandelpaden". Aan de nieuwe aansluiting met de Kortrijksestraat komt een versmalling van de rijbaan met het oog op de veiligheid.
- Een Projectsubsidie Natuur werd toegekend door het Agentschap Natuur en Bos voor de huisvesting van vleermuizen in de krocht in de pastorijtuin en in de kelders van het Oud Abtskwartier. Zie het artikel "Een nieuwe thuis voor de vleermuis". De concrete plannen worden thans uitgewerkt.
- Twee restauratiedossiers konden na vijf jaar op de wachtlijst voor subsidies in 2021 worden opgestart. Dat voor het Oud Abtskwartier (Koetshuis en Pandgang) werd in oktober 2014 ontvankelijk verklaard, dat voor het Nieuw Abtskwartier (interieur) in maart 2015. Voor beide dossiers gaf minister Diependaele in december 2020 groen licht wegens hoogdringendheid, zie het artikel "Groen licht voor verdere restauratie". De werken worden uitgevoerd door RENOTEC NV, de firma die ook de Westerpoort, de Noorderpoort en het tuinprieeltje restaureerde. De voortgang van de werken kan je hier volgen. De ambitie is beide restauraties af te ronden tegen de viering van 900 jaar abdij in 2025.
- Een restauratiedossier Huizenrij West (van In den Rozenkrans tot het Wagenhuis) wordt voorbereid.
Contact Beheercomité Masterplan Abdij Vlierbeek: beheercomitemasterplan@abdijvanvlierbeek.be